Thực trạng lừa đảo mạo danh doanh nghiệp: phương thức các mạng lưới tội phạm quốc tế khai thác các nền kinh tế số đang tăng trưởng – và các biện pháp phòng tránh

Axon content team
6 days ago
9 min read

Updated: 2 days ago

Sự gia tăng của các mối hiểm họa quy mô quốc tế

Lừa đảo mạo danh doanh nghiệp đã trở thành một vấn nạn lan rộng trên phạm vi toàn cầu. Các mạng lưới tội phạm quốc tế đang ngày càng gia tăng lợi dụng uy tín của các thương hiệu lớn để lừa đảo những cá nhân nhẹ dạ, cả tin.

Vấn đề này trở nên đặc biệt nhức nhối tại các quốc gia có nền kinh tế số đang bùng nổ, nơi thu hút hàng triệu người dùng mới tham gia thị trường trực tuyến.

Việt Nam cũng không phải là ngoại lệ. Theo VnExpress, người dân Việt Nam đã thiệt hại 744 triệu USD (khoảng 18.900 tỷ đồng) do lừa đảo trực tuyến trong năm 2024¹, con số này cũng phản ánh thực trạng chung đang diễn ra trên toàn thế giới.

Song song đó, các cơ quan chức năng Việt Nam cũng đã vào cuộc quyết liệt thông qua các chiến dịch quốc gia, đưa ra các cảnh báo rộng rãi và đẩy mạnh hợp tác quốc tế. Những hành động này đã đưa Việt Nam trở thành một trong những quốc gia năng động và chủ động nhất Đông Nam Á trong cuộc chiến chống lừa đảo trực tuyến.

An Axon Active employee confusing when got scam by scammer

Tại Axon Active, chúng tôi cũng đã chứng kiến uy tín của mình bị lạm dụng trong các chiêu trò lừa đảo này. Chính vì vậy, chúng tôi đăng tải bài viết này nhằm mục đích: giải thích phương thức hoạt động của những kẻ lừa đảo, cách thức chúng đã nhắm vào chúng tôi, và – quan trọng nhất – làm thế nào để quý vị có thể tự bảo vệ bản thân.

Phương thức hoạt động của tội phạm lừa đảo quốc tế

Các mạng lưới lừa đảo thường vận hành theo những kịch bản tương tự nhau trên toàn cầu. Điều này khiến chúng ta có thể dễ dàng nhận diện các chiêu trò của chúng nếu nắm rõ các dấu hiệu cảnh báo.

Nhắm vào các thương hiệu uy tín

Tội phạm chủ đích mạo danh các công ty quốc tế có uy tín. Theo VietnamNet, những kẻ lừa đảo xây dựng hồ sơ giả mạo và tạo lập các tài liệu hết sức tinh vi để tạo vỏ bọc hợp pháp². Mục tiêu của chúng là: "mượn" uy tín từ các công ty đã có danh tiếng nhằm đánh lừa nạn nhân.

Axon Active told about scammer targeting trusted brands

Các thủ đoạn phổ biến

Chiêu trò tuyển dụng giả mạo: Bộ Thông tin và Truyền thông cảnh báo lừa đảo việc làm là một trong những "hình thức lừa đảo trực tuyến nổi bật nhất"³. Nạn nhân bị dụ dỗ bởi những lời hứa hẹn về công việc trực tuyến dễ dàng, thu nhập cao, nhưng cuối cùng lại bị chiếm đoạt tài sản.
Làm giả tài liệu tinh vi: Những kẻ lừa đảo thường tạo ra các tài liệu giả mạo hết sức thuyết phục—như thư mời nhận việc, giấy tờ thông hành, hợp đồng—trông có vẻ rất chính thống nhưng thực chất đều là giả mạo.
Tiếp cận đa nền tảng: Theo The Nation Thailand, các mạng lưới lừa đảo quốc tế hiện sử dụng nhiều nền tảng và "các phương thức ngày càng tinh vi" để tiếp cận nạn nhân⁴. Chúng kết hợp sử dụng website giả mạo, mạng xã hội và ứng dụng nhắn tin nhằm củng cố vỏ bọc hợp pháp của mình.

Trường hợp của Axon Active

Với tư cách là một công ty phát triển phần mềm Thụy Sĩ đã hoạt động tại Việt Nam hơn 15 năm, bản thân Axon Active cũng đã trở thành mục tiêu trực tiếp của các hành vi mạo danh này.

Chúng tôi đã ghi nhận:

Các chiến dịch tuyển dụng giả mạo: Đăng tải thông tin tuyển dụng lừa đảo trên mạng xã hội và các kênh không chính thống, sử dụng trái phép logo và tên tuổi của công ty.
Làm giả giấy tờ, tài liệu: Tạo lập các văn bản công tác hoặc quyết định nhân sự giả mạo, được thiết kế tinh vi để tạo vỏ bọc chính thống.
Điều hướng đến các trang web cờ bạc: (Đây có thể là mục đích cuối cùng của các đường link lừa đảo).

Những hành vi lừa đảo này không chỉ gây thiệt hại cho những người vô tội—mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín của các doanh nghiệp như chúng tôi, vốn đã được xây dựng bằng nỗ lực làm việc chân chính trong nhiều năm.

Nhận diện các dấu hiệu lừa đảo

Hiểu rõ bản chất mối đe dọa

Tội phạm mạo danh các công ty hợp pháp như Axon Active bằng cách tạo ra các tài liệu, website và hồ sơ nhân viên giả mạo để khiến chiêu trò của chúng trông đáng tin cậy. Những kẻ lừa đảo này KHÔNG hề có bất kỳ mối liên hệ nào với các công ty hợp pháp.

Những hành vi lừa đảo phổ biến:

Gọi điện hoặc gửi email thông báo rằng bạn đã trúng xổ số hoặc trúng thưởng.
Trình ra các tài liệu giả mạo (có logo công ty và chữ ký nhân viên giả).
Tạo ra vé máy bay giả hoặc các tài liệu "chứng thực" khác để làm bằng chứng.
Yêu cầu nộp tiền trước một cách bất ngờ cho các khoản "phí xử lý", "thuế", hoặc "phí xác minh".
Hối thúc, gây áp lực buộc bạn phải hành động ngay lập tức (với lý do ưu đãi sắp hết hạn).
Yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân nhạy cảm như chi tiết tài khoản ngân hàng hoặc số Căn cước công dân (CCCD).

Các dấu hiệu red flags – chắc chắn là giả mạo:

❌ Các thông báo trúng thưởng, trúng xổ số (dù bạn không hề tham gia).

❌ Bất ngờ yêu cầu nộp tiền hoặc chuyển khoản trước dưới bất kỳ hình thức nào.

❌ Hối thúc, gây áp lực buộc bạn phải hành động ngay lập tức.

❌ Văn bản có lỗi ngữ pháp, văn phong lủng củng, hoặc định dạng kỳ lạ.

❌ Yêu cầu phải giữ bí mật tuyệt đối về "ưu đãi" hoặc "thông báo".

❌ Tài liệu, văn bản có logo bị mờ, nhòe hoặc định dạng (format) khác thường.

Hướng dẫn Xác minh nhanh

Các Công ty Hợp pháp (Ví dụ: Axon Active)

✅ Sử dụng tên miền email chính thức (@axonactive.com)

✅ Liên lạc qua các kênh đã được xác thực (có thể dùng ứng dụng nhắn tin, nhưng không bao giờ dùng để yêu cầu tiền bạc hay giấy tờ)

✅ Không bao giờ yêu cầu thanh toán trước một cách đột ngột

✅ Cho phép có thời gian để xác minh

✅ Cung cấp thông tin liên hệ chính thức để bạn kiểm chứng

Các đối tượng Lừa đảo

❌ Sử dụng email miễn phí/công cộng (Gmail, Yahoo, v.v.)

❌ Chỉ liên lạc qua ứng dụng nhắn tin, thường xuyên yêu cầu tiền bạc

❌ Đòi hỏi "phí xử lý"

❌ Gây áp lực buộc bạn hành động ngay lập tức

❌ Né tránh cuộc gọi xác minh

Quy trình Làm việc của các công ty hợp pháp

Tại Axon Active, chúng tôi KHÔNG BAO GIỜ:

Liên hệ ngẫu nhiên với mọi người về thông báo trúng xổ số.
Yêu cầu nộp tiền trước cho các cơ hội việc làm hoặc các chuyến công tác.
Gửi vé máy bay dưới dạng "phần thưởng".
Gây áp lực buộc quý vị đưa ra các quyết định tài chính vội vàng.
Yêu cầu thông tin ngân hàng qua điện thoại hoặc ứng dụng nhắn tin.

Chúng tôi CHỈ:

Liên lạc thông qua các kênh chính thức được niêm yết trên website của chúng tôi.
Sử dụng địa chỉ email chính thức có đuôi @axonactive.com.
Cung cấp thông tin liên hệ có thể kiểm chứng—quý vị có thể gọi cho chúng tôi để xác nhận một cá nhân có thực sự đang làm việc tại công ty hay không.

Nếu có bất kỳ nghi ngờ nào, vui lòng liên hệ security@axonactive.com.

Xác minh các liên hệ tuyển dụng

Nếu ai đó tự xưng là đại diện của Axon Active để giới thiệu việc làm:

Kiểm tra website chính thức của chúng tôi (careers.axonactive.com) để xem các tin tuyển dụng thực tế.
Xác minh nhà tuyển dụng: Yêu cầu họ cung cấp họ tên đầy đủ, chức vụ và địa chỉ email chính thức.
Yêu cầu liên lạc bằng email của công ty (có đuôi *@axonactive.com).
Tự mình tìm hiểu: Tìm kiếm các thông báo gần đây hoặc tin tức tuyển dụng chính thức từ Axon Active.
Đặt câu hỏi chi tiết: Một nhà tuyển dụng thực thụ có thể giải thích rõ ràng và minh bạch về vai trò công việc.
Tuyệt đối không trả phí: Không một nhà tuyển dụng hợp pháp nào yêu."cầu ứng viên nộp trước "phí giới thiệu" hay "phí xử lý hồ sơ

Các dấu hiệu "báo động đỏ" trong lừa đảo tuyển dụng

Đề nghị nhận việc ngay lập tức mà không cần phỏng vấn.
Yêu cầu nộp tiền cho "phí giới thiệu" hoặc "phí giữ chỗ".
Mô tả công việc chung chung, mơ hồ hoặc hứa hẹn mức lương cao bất thường (phi thực tế).
Hối thúc, gây áp lực buộc bạn phải quyết định ngay hoặc yêu cầu giữ bí mật về "cơ hội" này.
Từ chối hoặc né tránh cung cấp thông tin liên hệ chính thức của công ty.

Sự vào cuộc quyết liệt của Việt Nam

Việt Nam đã thể hiện vai trò tiên phong và quyết liệt trên trường quốc tế trong cuộc chiến chống lừa đảo trực tuyến:

Các cơ quan chức năng đã phát đi cảnh báo trên toàn quốc về sự bùng nổ của các vụ lừa đảo, tuyên truyền cảnh giác đến người dân tại tất cả các tỉnh thành⁴.
Theo báo Tuổi Trẻ, hơn 500 triệu tin nhắn (SMS) cảnh báo đã được gửi tới người dân trong năm 2024⁵.
Chính phủ cũng đang hợp tác với các tập đoàn công nghệ toàn cầu để đẩy mạnh công tác tuyên truyền và nâng cao nhận thức cộng đồng.

Những động thái này thể hiện rõ cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong việc bảo vệ nền kinh tế số quốc gia trước các mạng lưới tội phạm quốc tế.

Cần làm gì nếu trở thành mục tiêu

Nếu quý vị bị một đối tượng tự xưng là người của Axon Active—hay bất kỳ công ty nào khác—liên hệ:

Ngừng giao tiếp ngay lập tức.
Lưu lại toàn bộ bằng chứng (email, ảnh chụp màn hình, tài liệu).
Tự mình kiểm chứng (liên hệ trực tiếp với công ty—với Axon Active qua email: security@axonactive.com).
Tuyệt đối không chuyển tiền hoặc chia sẻ thông tin tài khoản ngân hàng cá nhân.
Báo cáo cho cơ quan chức năng: cơ quan công an gần nhất hoặc các đơn vị an ninh mạng của Việt Nam.
Thông báo cho công ty đang bị mạo danh để họ có thể cảnh báo những người khác.

a short meeting with ICT team about scam article

Hợp tác toàn cầu là yếu tố then chốt

Theo ghi nhận của VietnamNet, lừa đảo mạo danh là một "mối đe dọa toàn cầu đang gia tăng", đòi hỏi sự hợp tác xuyên biên giới². Các mạng lưới lừa đảo này hoạt động xuyên quốc gia, nhanh chóng thay đổi địa bàn và nền tảng hoạt động.

Chỉ khi chúng ta—từ chính phủ, doanh nghiệp đến người dân—cùng chung tay hành động, chúng ta mới có thể giảm thiểu tác động của vấn nạn này.

Cùng nhau đồng lòng tiến bước

Mạo danh doanh nghiệp không chỉ là vấn đề của riêng Việt Nam, mà là thách thức chung của mọi nền kinh tế số. Với tư cách là doanh nghiệp và là một phần của cộng đồng, chúng ta phải cùng nhau hành động:

Về phía Chính phủ: Nâng cao nhận thức cộng đồng và tăng cường thực thi pháp luật.
Về phía Doanh nghiệp: Đảm bảo tính minh bạch và cung cấp các kênh xác minh thông tin.
Về phía Người dân: Luôn cẩn trọng và nâng cao tinh thần cảnh giác.

Tại Axon Active, chúng tôi cam kết bảo vệ cộng đồng của mình và chung tay kiến tạo một tương lai số an toàn tại Việt Nam.

Chủ động Thông tin. Kiểm chứng Mọi thứ. Bảo vệ Cộng đồng.

Liên hệ nhanh

Bộ phận An ninh Axon Active: security@axonactive.com Website chính thức: axonactive.com Để xác minh: Luôn kiểm tra trang web chính thức của chúng tôi trước khi phản hồi các liên hệ đáng ngờ.For Verification: Always check our official site before responding to suspicious contacts

Nguồn tham khảo: